Czym jest wkładka gramofonowa?
Wkładka gramofonowa, jest przetwornikiem analogowym, który tłumaczy drgania igły poruszającej się na płycie, w sygnał akustyczny. Igła umieszczona w rowku płyty gramofonowej, wprowadzana jest w drgania, które za pomocą cewek elektromagnetycznych, przetwarzane są w dźwięk. Istnieje wiele rodzajów wkładek gramofonowych, co za tym idzie, wiele sposobów na wydobycie dźwięku z płyty. To właśnie wkładka wraz z igłą jest bezpośrednio odpowiedzialna za jakość przetwarzanego dźwięku. Przytwierdzona do ramienia za pomocą koszyka, przenosi dźwięk bezpośrednio do wzmacniacza.
Obecnie na rynku, dostępna jest niezliczona ilość wkładek gramofonowych. Różnią się one nie tylko ceną i wyglądem, ale także charakterystyką przetwarzanego dźwięku. Charakterystyka ta, spowodowana jest jakością wykonania oraz typem użytych komponentów do jej wykonania.
Obecnie wykorzystuje się dwa typy wkładek gramofonowych, MC i MM.
Budowa wkładek MC i MM
MM- Elektromagnetyczna, ruchomy magnes, nieruchome cewki, produkują napięcie rzędu 2,5-7,5mV. Są najbardziej powszechnym typem na rynku.
MC- Magnetoelektryczna, nieruchomy magnes, ruchome cewki, produkują napięcie rzędu 0,1-2,0mV, dlatego potrzebują wzmacniaczy wspierających obsługę MC
Zakres cenowy w którym można nabyć wkładkę gramofonową jest niezwykle rozległy. Podstawowe wkładki można kupić już od 100 złotych a te najdroższe sięgają kwot rzędu setek tysięcy.
Sumiko Pearwood Celebration II o wartości około 120 000zł
Początkowy próg finansowy do 300zł co prawda nie oferuje nam zbyt bogatego wyboru wkładek, lecz przynajmniej w minimalnym zakresie pozwala na dopasowanie odpowiedniej dla słuchacza charakterystyki brzmienia.
Od czego zacząć?
Jeśli mamy już przeznaczony budżet na nową wkładkę, warto zastanowić się jaka muzyka będzie odtwarzana. W zależności od tego czy słuchamy na przykład Rocka, Jazzu, Muzyki klasycznej czy Popu oraz czy lubimy cieplejsze/chłodniejsze brzmienie, więcej basów/sopranów, tak też powinniśmy dobierać wkładkę.
Drugą sprawą jest jakość samych płyt. Warto wziąć pod uwagę to, czy będziemy słuchać płyt mocno zniszczonych, porysowanych, czy też nowych świeżo rozpakowanych nośników.
Przy poszukiwaniach, polecam także zaznajomić się z podstawowymi parametrami wkładek.
Czym się kierować przy zakupie?
- Parametrami akustycznymi odpowiadającymi własnym upodobaniom
- Parametrami technicznymi umożliwiającymi montaż wkładki w gramofonie
- Ceną zamiennych igieł (MM)
- Walorami estetycznymi... o ile ten wskaźnik ma znaczenie dla użytkownika
- Warto także przejrzeć fora internetowa by poznać opinie innych użytkowników.
Podstawowe parametry
Uchwyt- Sposób montażu wkładki. Dwa najpopularniejsze typy, to 1/2" oraz T4P(p-mount).
Kolejno standardy montażowe 1/2" oraz T4P
Pasmo przenoszenia- inaczej zakres częstotliwości przenoszonego dźwięku. Wyrażona jest w Hertzach. Im mniejszy zakres, tym gorsza jakość dźwięku. Dolny zakres pasma odpowiada tonom niskim. Górny zaś wysokim. Minimalne pasmo przenoszenia dla gramofonów w standardzie HiFi, to 40 Hz - 12.5 kHz
Tracking Force (TF)- To nic innego jak zalecana siła nacisku igły na płytę. W proponowanym zakresie cenowym, większość wkładek pracuje przy nacisku około 1,5g. jest to bezpieczna wartość dla każdej płyty. W przypadku starszych rekordów posiadających rysy, uszkodzonych, warto jest zwiększyć siłę nacisku, lecz należy pamiętać aby nie przekraczać wartości wskazanych przez producenta.
Waga Wkładki- Istotny element z punktu widzenia budowy gramofonu. Ten parametr należy rozważyć pod kątem ramienia oraz jego przeciwwagi. Niekiedy bywa tak, że zbyt ciężka lub zbyt lekka wkładka, wymaga zastosowania innej przeciwwagi, dociążenia headshella itp.
Separacja kanałów- Stopień przesłuchów na kanale liczony w dB. Separacja wpływa na odbierane wrażenia stereofoniczne - im większa jej wartość, tym szersza i wyraźniejsza będzie scena dźwiękowa. Minimalna separacja dla gramofonów w standardzie HiFi, to 20 dB przy 1 kHz
Szlif igły- Ostrze igły gramofonowej ma bardzo duże znaczenie w szczególności w przypadku nowych rekordów. W proponowanym zakresie, dostać możemy igły o szlifie Eliptycznym lub Sferycznym. Szlif wpływa bezpośrednio na poziom penetracji rowka płyty a co za tym idzie wydobycie jak największej ilości szczegółów z rekordu. Zdecydowanie dokładniejszym w swoim zadaniu jest szlif Eliptyczny.
Do zestawienia wybrałem 9 wkładek o różnym sposobie montażu oraz odmiennej charakterystyce:
Grado Prestige Black
Ortofon OMB10E
Audio-Technica AT3474EP
Audio-Technica AT3842P
Goldring Elan
Shure M44-7
Audio-Technica AT95
Audio-Technica AT91
Ortofon OMB5E
Parametry wybranych wkładek:
Podsumowanie
Zważywszy na bardzo odmienne gusta muzyczne oraz wymagania słuchaczy, ciężko byłoby ustalić jednoznacznego zwycięzcę. Nie zmienia to faktu,. że w podstawowym zakresie każdy słuchacz odnajdzie swoje brzmienie, które pozwoli rozpocząć przygodę z płytami winylowymi. W przypadku wątpliwości oczywiście warto rozglądać się po sieci lub zasięgnąć opinii sprzedawcy.
Żródła:
